خواص گل نخود پروانهای (Butterfly Pea Flower) | فواید، کاربردها و نحوه مصرف
خواص گل نخود پروانهای (Butterfly Pea Flower) | فواید، کاربردها و نحوه مصرف
چهارشنبه، ۵ آذر ۱۴۰۴
آشنایی با گیاه گل نخود پروانهای
گل نخود پروانهای یا Butterfly Pea Flower با نام علمی Clitoria ternatea یکی از عجیبترین و زیباترین گیاهان مناطق گرمسیری آسیا است. این گیاه با گلهایی به رنگ آبی عمیق و بنفش، نهتنها چشمنواز است بلکه در طب سنتی هند، چین و تایلند جایگاهی ویژه دارد.
دلیل شهرت جهانی این گل، رنگ طبیعی آبی آن است که هنگام دم کردن در آب آزاد میشود و بهصورت نوشیدنیهای آبی، بنفش و صورتی مورد استفاده قرار میگیرد. اما زیبایی تنها بخش کوچکی از جذابیت این گیاه است؛ زیرا گل نخود پروانهای سرشار از آنتیاکسیدانهای قوی، ترکیبات ضدالتهاب و مواد مؤثر بر تقویت ذهن و زیبایی پوست است.
در ادامه، بهطور کامل تاریخچه، فواید، کاربردها، روش مصرف و نکات مهم این گیاه ارزشمند را بررسی میکنیم.
۱. تاریخچه و منشاء گل نخود پروانهای
این گیاه بومی جنوبشرق آسیا، بهخصوص تایلند، مالزی، هند و اندونزی است.
ساکنان محلی از این گل برای تهیه نوشیدنی سنتی «نام دک آنچان» استفاده میکردند؛ نوشیدنیای که به رنگ آبی تیره است و با افزودن چند قطره لیمو به رنگ بنفش روشن تبدیل میشود.
در طب آیورودا نیز از این گیاه بهعنوان یک تونیک مغزی برای تقویت حافظه، افزایش تمرکز و درمان اضطراب استفاده میشده است. امروزه مصرف این گل در سراسر جهان گسترش یافته و بهعنوان یک سوپرفود شناخته میشود.
۲. ارزش غذایی و ترکیبات گیاه
گل نخود پروانهای سرشار از ترکیبات بیولوژیک فعال است، از جمله:
آنتوسیانینها (Anthocyanins): دلیل رنگ آبی و خواص آنتیاکسیدانی قوی
فنولها و فلاونوئیدها
ترکیبات ضدالتهاب
ویتامین A، C و E
پپتیدهای تقویتکننده سیستم ایمنی
این ترکیبات باعث شدهاند که گل نخود پروانهای در بین گیاهان دارویی رتبهای بسیار خاص پیدا کند.
۳. خواص و فواید گل نخود پروانهای
۳.۱. تقویت حافظه و عملکرد مغز
این گیاه بهطور سنتی به عنوان Brain Tonic استفاده میشود.
ترکیبات موجود در آن گردش خون مغزی را افزایش داده و به بهبود:
تمرکز
عملکرد شناختی
جلوگیری از آلزایمر
تقویت حافظه بلندمدت
کمک میکنند.
مطالعات علمی نیز نشان دادهاند که این گل میتواند استرس اکسیداتیو عصبی را کاهش دهد.
۳.۲. خواص آنتیاکسیدانی بسیار قوی
رنگ آبی این گیاه ناشی از مقدار زیادی آنتوسیانین است؛ مادهای که:
از آسیب رادیکالهای آزاد جلوگیری میکند
فرایند پیری سلولی را کندتر میسازد
پوست را شفافتر میکند
از سرطانها و بیماریهای مزمن پیشگیری میکند
به همین دلیل، دمنوش این گل به نوشیدنی «جوانکننده طبیعی» معروف شده است.
۳.۳. زیبایی پوست و مو
گل نخود پروانهای در صنعت آرایشی نیز کاربرد فراوانی دارد.
مصرف منظم این گل:
تولید کلاژن در پوست را افزایش میدهد
به روشن شدن پوست کمک میکند
از آسیب نور خورشید جلوگیری میکند
ریزش مو را کاهش میدهد
گردش خون پوست سر را تقویت میکند
بسیاری از شامپوها و ماسکهای طبیعی در شرق آسیا دارای عصاره این گل هستند.
۳.۴. کاهش استرس و بهبود خلقوخو
این گیاه حاوی فلاونوئیدهایی است که به طور طبیعی اثرات آرامبخش داشته و hormone های مرتبط با آرامش را در بدن تنظیم میکنند.
مصرف دمنوش این گیاه:
اضطراب را کاهش میدهد
به خواب آرام کمک میکند
سیستم عصبی را متعادل میکند
احساس آرامش ذهنی ایجاد میکند
به همین دلیل در تایلند به نوشیدنی «گل شادی» معروف است.
۳.۵. بهبود سلامت قلب
گل نخود پروانهای با کاهش استرس اکسیداتیو و بهبود گردش خون، در حفظ سلامت قلب نقش دارد.
برخی مطالعات نشان میدهد که این گیاه میتواند سطح کلسترول بد (LDL) را کاهش داده و سلامت عروق را بهبود بخشد.
۳.۶. کمک به کاهش وزن
مواد موجود در این گیاه متابولیسم بدن را فعال کرده و با:
کاهش اشتها
پاکسازی دستگاه گوارش
بهبود هضم
به روند لاغری کمک میکنند.
۳.۷. تنظیم قند خون
تحقیقات نشان دادهاند که مصرف این گل میتواند سطح قند خون را متعادل کرده و برای افراد مبتلا به دیابت خفیف مفید باشد.
۴. کاربردهای گل نخود پروانهای در آشپزی و نوشیدنیها
۴.۱. تهیه دمنوش آبی و بنفش
این دمنوش به رنگ آبی عمیق است و با افزودن لیمو به رنگ بنفش تبدیل میشود.
این تغییر رنگ به دلیل تغییر pH مایع است.
۴.۲. استفاده در شیرینیپزی و آشپزی
گل نخود پروانهای یک رنگ طبیعی خوراکی است و در موارد زیر استفاده میشود:
ژله و دسر
کیک و کاپکیک
اسموتی
لاته آبی
چای سرد (Ice Tea)
کوکتلها
نوشیدنیهای انرژیزا
۴.۳. استفاده در صنایع غذایی
بسیاری از تولیدکنندگان مواد غذایی از این گیاه به عنوان یک رنگ سالم و طبیعی برای محصولات بدون مواد شیمیایی استفاده میکنند.
۵. نحوه مصرف گل نخود پروانهای
روش تهیه دمنوش
۱. یک قاشق چایخوری گل خشک را در آب داغ بریزید.
2. ۵ تا ۱۰ دقیقه صبر کنید تا رنگ آزاد شود.
3. در صورت تمایل لیمو یا عسل اضافه کنید.
4. نوشیدنی شما از آبی به بنفش تغییر رنگ میدهد.
تهیه چای سرد
گلها را در آب خنک یا ولرم ۴–۸ ساعت قرار دهید.
یخ و لیمو اضافه کنید.
نوشیدنی شما آماده است.
تهیه لاته آبی
ابتدا دمنوش غلیظ گل نخود تهیه کنید.
آن را با شیر گرم یا سرد مخلوط کنید.
یک لاته با رنگ آبی زیبای طبیعی خواهید داشت.
۶. عوارض احتمالی و نکات مهم
اگرچه این گیاه بسیار ایمن است، اما رعایت چند نکته ضروری است:
مصرف زیاد ممکن است باعث تهوع خفیف شود.
افراد باردار بهتر است با مشورت پزشک مصرف کنند.
برای کنترل قند خون، مصرف منظم بهتر است تحت نظر باشد.
بهطور کلی این گیاه یکی از کمعارضهترین گیاهان دارویی محسوب میشود.
۷. مقایسه گل نخود پروانهای با سایر گیاهان دارویی
در مقایسه با گیاهانی مثل بابونه یا بهلیمو، گل نخود پروانهای ویژگی منحصربهفردی دارد:
رنگ طبیعی آبی
آنتیاکسیدان قویتر
کاربرد زیبایی و آرایشی
اثر بیشتر روی حافظه
این موارد باعث شدهاند که این گیاه در سالهای اخیر بسیار محبوب شود.
۸. چرا گل نخود پروانهای به یک ترند جهانی تبدیل شده است؟
در شبکههای اجتماعی، بهخصوص اینستاگرام و تیکتاک، نوشیدنیهای آبی و بنفش توجه زیادی را جلب کردهاند.
همچنین:
زیبایی بصری
فواید بسیار مفید برای سلامتی
امکان تغییر رنگ
کاربرد گسترده در آشپزی و دسر
سازگاری با رژیمهای گیاهی
این گیاه را به یک سوپرفود جهانی تبدیل کرده است.
۹. جمعبندی
گل نخود پروانهای یک گیاه دارویی شگفتانگیز با خواصی همچون:
تقویت حافظه
زیبایی پوست و مو
آرامبخش طبیعی
خواص آنتیاکسیدانی بالا
کمک به کاهش وزن
تنظیم قند خون
کاربرد فراوان در آشپزی
است. نوشیدن حتی یک فنجان از این دمنوش میتواند روز شما را آرامتر، سالمتر و شادابتر کند.
۱۰. خرید گل نخود پروانهای با کیفیت بالا
در صورتی که قصد تهیه گل نخود پروانهای اصل و باکیفیت بالا را دارید،
این محصول در فروشگاه لایانسا با کیفیت ممتاز موجود است و میتوانید آن را با اطمینان خریداری کنید.